Heb jij regelmatig last van spijsverteringsproblemen zoals een opgeblazen buik na de maaltijd, winderigheid, brandend maagzuur of krampen? Dan kan het zomaar zijn dat je spijsvertering niet optimaal werkt. Spijsverteringsproblemen kunnen variëren van milde ongemakken tot ernstige aandoeningen, maar gelukkig zijn er manieren om ze aan te pakken en een betere spijsverteringsgezondheid te bevorderen.

Wat is de functie van je spijsvertering?

De functie van je spijsvertering is het afbreken van voeding tot bruikbare voedingsstoffen voor het lichaam. De niet-bruikbare voedingsstoffen verlaten je lichaam weer via de ontlasting. Wanneer dit proces stagneert kan je lichaam belangrijke voedingsstoffen niet goed meer opnemen met een voedingsstoffen tekort als gevolg. Ook kunnen er maag- en darmklachten ontstaan.

Wat zijn spijsverteringsproblemen?

Spijsverteringsproblemen verwijzen naar elk ongemak, pijn of stoornis die optreedt tijdens het proces waarin ons lichaam voedsel afbreekt en de voedingsstoffen opneemt. Deze problemen kunnen zich manifesteren als maagpijn, krampen, een opgeblazen gevoel, constipatie, diarree of zelfs ernstiger aandoeningen zoals prikkelbare darmsyndroom (PDS) of de ziekte van Crohn.

Wat zijn de oorzaken van spijsverteringsproblemen?

Spijsverteringsproblemen kunnen worden veroorzaakt door diverse factoren, waaronder:

1. Ongezonde voeding

Maaltijden die rijk zijn aan bewerkte voeding, ongezonde vetten, suikers en weinig vezels kunnen de spijsvertering vertragen en problemen veroorzaken.

2. Stress

Langdurige stress kan de spijsvertering ontregelen, omdat het de balans van bacteriën in de darmen kan verstoren. Door stress staat het sympatische zenuwstelsel constant aan en om goed te kunnen spijsverteren is het belangrijk om het parasympatische zenuwstelsel te activeren. 

3. Onvoldoende hydratatie

Water is essentieel voor een gezonde spijsvertering. Onvoldoende hydratatie kan leiden tot verstopping en een trage spijsvertering.

4. Onevenwichtige darmflora

Een gezonde darmflora is cruciaal voor een goede spijsvertering. Antibioticagebruik, ongezonde voeding en andere factoren kunnen dit evenwicht verstoren.

5. Lichamelijke inactiviteit

Gebrek aan lichaamsbeweging kan de spijsvertering vertragen en constipatie veroorzaken.

Hoe kun je een spijsverteringsprobleem verhelpen?

Gelukkig zijn er verschillende manieren om spijsverteringsproblemen te verlichten en een gezonde spijsvertering te bevorderen! We bespreken ze hieronder.

1. Gezonde voeding

Zorg voor gevarieerde maaltijden en kies voor voeding rijk aan vezels, verse groenten, fruit, volle granen en eiwitten en gezonde vetten. 

2. Voldoende hydratatie

Zorg ervoor dat je voldoende water en/of kruidenthee drinkt gedurende de dag om je spijsvertering te ondersteunen. Ga voor minimaal 8 glazen per dag, buiten de maaltijden. Drink 2 a 3 glazen achter elkaar ipv kleine slokjes verdeeld over de hele dag.

3. Lichaamsbeweging

Regelmatige lichaamsbeweging kan de spijsvertering stimuleren en obstipatie helpen voorkomen. Maak dagelijks een wandeling, stap op de fiets of start je dag met fijne rek- en strekoefeningen. Het is belangrijk om bewust te worden van hoeveel tijd je zittend doorbrengt. Zwaar sporten is voor een goede spijsvertering helemaal niet nodig, focus je eens op het creëren van meer sittingbreaks. 

4. Stressmanagement

Leer jezelf technieken aan voor het verminderen van stress. Je kunt denken aan meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen, maar ook wekelijks voldoende rust en ontspanningsmomenten inplannen of vaker nee zeggen, kunnen helpen.

5. Supplementen

Overweeg het gebruik van hoogwaardige orthomoleculaire supplementen die specifiek zijn ontworpen om een gezonde spijsvertering en darmflora te ondersteunen. Supplementen met pre- en probiotica kunnen helpen om een gezonde darmflora te herstellen en voor een goede spijsvertering zijn enzymen van groot belang.

Lees hier meer over het belang van prebiotica en probiotica.

Wat zijn enzymen?

Voor een goede spijsvertering heb je enzymen nodig. Een enzym is opgebouwd uit eiwitten en werkt als een soort schaartje. Het knipt onder andere de macronutriënten (zoals eiwitten, vetten en koolhydraten) in het spijsverteringskanaal in kleinere stukjes, waardoor deze makkelijker opgenomen kunnen worden vanuit de voeding vanuit de dunne darm naar de bloedbaan.  

Soorten enzymen  

Je hebt een aantal soorten enzymen. Zo zijn er enzymen voor de stofwisseling, voor de spijsvertering en voedingsenzymen. Enzymen voor de spijsvertering breken voeding af tot voedingsstoffen die door de cellen kunnen worden opgenomen en gebruikt. Deze enzymen worden voornamelijk in de alvleesklier en de darmklier gevormd.

Ook de maagklier en speekselklier maken enzymen aan. Enzymen zoals proteases, amylases en lipases werken respectievelijk door eiwitten af te breken tot aminozuren, koolhydraten tot suikers, en vetten tot vetzuren. 

Enzymen tekort

Voedingsenzymen vind je met name in rauw voedsel als groenten en fruit en zijn erg belangrijk. De natuurlijke vorming van enzymen in het lichaam neemt tussen het 20^e en 30^e levensjaar namelijk af en blijf daarna elke tien jaar met zo’n 13% dalen.

Daarnaast vormt onze maag naarmate we ouder worden ook minder zoutzuur, waardoor de enzymen voor de spijsvertering minder effectief worden. Ook zaken als milde ontstekingen door voedselallergieën, medicatie, chronische zware metalen belasting, problemen van de alvleesklier en chronische stress kunnen tot enzymtekorten leiden.  

Mensen met langdurige en hardnekkige spijsverteringsproblemen kunnen baat hebben bij het gebruik van specifieke verteringsenzymen. Voor een grotere biologische activiteit worden bij voorkeur enzymen van verschillende bronnen gecombineerd. We bespreken hieronder 4 spijsverteringsenzymen.

Amylase 

Amylase is een enzym dat zorgt voor de afbraak van koolhydraten tot suikers. Dit enzym wordt geproduceerd in de alvleesklier en in de speekselklieren.

Protease 

Protease is het enzym dat eiwitten afbreekt tot kleinere structuren, de aminozuren. De maag maakt pepside aan, een protease.

Lipase 

Lipase is het enzym wat vetten afbreekt tot vetzuren. Voordat de vetvertering kan beginnen vindt er voornamelijk (onder invloed van de galzure zouten uit de gal) emulgatie plaats, waardoor grotere vetdruppels in kleinere vetdruppels uiteenvallen. De oppervlaktegrootte wordt hiermee vergroot, waardoor het enzym lipase veel effectiever zijn werk kan doen. 

Als er een lipase tekort is, kunnen de vet oplosbare vitamines A, D, E en K niet goed opgenomen worden uit de voeding met een mogelijk tekort als gevolg.

Lactase 

Lactase is het enzym dat lactose (melksuiker) afbreekt. Tot ongeveer je tweede jaar maak je zelf genoeg lactase aan. Bij de meeste mensen verdwijnt dit vermogen later. Lactase uit het darmsap splitst lactose op in glucose en galactose.